آمالگام دندانی : معرفی، مزایا، معایب و مقایسه با کامپوزیت
آمالگام دندانی یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین مواد ترمیم پوسیدگی دندان است که عمدتاً برای پرکردن دندان‌های آسیاب استفاده می‌شود. این ماده ترکیبی از حدود ۵۰٪ جیوه و ۵۰٪ فلزات دیگر مانند نقره، قلع، مس و روی است که پس از مخلوط شدن در دستگاه آمالگاتور، شکل‌پذیر شده و سپس سخت می‌شود. در ابتدا به صورت خمیری نرم است و پس از قرار گرفتن در حفره دندان، سخت شده و یک پرکردگی مقاوم و پایدار ایجاد می‌کند.
ویژگی‌های آمالگام دندانی
-
مقاومت بالا: تحمل فشارهای جویدن و سایش بسیار زیاد
-
دوام طولانی: معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ سال و حتی بیشتر عمر می‌کند
-
هزینه مناسب: نسبت به کامپوزیت یا لمینت مقرون‌به‌صرفه‌تر است
-
سرعت ترمیم: قرار دادن و سخت شدن سریع ماده در دندان
-
عدم حساسیت به رطوبت: نیاز کمتر به خشک کردن کامل دندان هنگام کار
معایب پرکردگی آمالگام
-
ظاهر نازیبا: رنگ نقره‌ای تیره که برای دندان‌های جلویی مناسب نیست
-
عدم چسبندگی به دندان: نیاز به تراش بیشتر دندان برای ایجاد فضای نگه‌داری
-
نگرانی‌های زیست‌محیطی و سلامتی: وجود جیوه و نگرانی‌های احتمالی، با این حال سازمان‌های بهداشتی مانند ADA و WHO استفاده اصولی از آمالگام دندانی را بی‌خطر می‌دانند
-
تغییر رنگ دندان: امکان تیره شدن کمی دندان‌های اطراف پرکردگی
کاربردهای آمالگام در ترمیم پوسیدگی دندان
-
پر کردن پوسیدگی‌های وسیع در دندان‌های آسیاب
-
مناسب برای دندان‌هایی که تحت فشار زیاد جویدن هستند
-
گزینه اقتصادی برای بیمارانی که دوام و هزینه اولویت دارند
مقایسه آمالگام دندانی و کامپوزیت در ترمیم پوسیدگی دندان
| معیار | آمالگام دندانی | کامپوزیت (Composite) |
|---|---|---|
| ظاهر و زیبایی | رنگ نقره‌ای تیره، مناسب دندان‌های عقب، نازیبا برای دندان‌های جلو | رنگ دندان طبیعی، مناسب دندان‌های جلو و عقب، ظاهر زیبا و طبیعی |
| دوام و مقاومت | بسیار مقاوم، دوام ۱۰ تا ۱۵ سال یا بیشتر | مقاومت خوب ولی کمتر از آمالگام، دوام حدود ۵ تا ۷ سال |
| چسبندگی به دندان | ندارد، نیاز به تراش بیشتر دندان | چسبندگی بالا به دندان، تراش کمتر نیاز دارد |
| روش کار و زمان ترمیم | سریع و آسان، انجام در یک جلسه | نیاز به دقت بیشتر و ممکن است زمان‌برتر باشد |
| حساسیت به رطوبت | مقاومت بالا در برابر رطوبت هنگام کار | نیاز به خشک بودن کامل دندان برای چسبندگی بهتر |
| هزینه | کمتر و اقتصادی‌تر | هزینه بیشتر نسبت به آمالگام |
| مسائل زیست‌محیطی و سلامتی | شامل جیوه است، اما استفاده اصولی بی‌خطر است | فاقد جیوه، ایمن‌تر در این زمینه |
| تأثیر بر ساختار دندان | نیاز به تراش بیشتر و حذف بافت سالم دندان | تراش کمتر و حفظ بافت سالم‌تر دندان |
| تغییر رنگ و لکه | ممکن است باعث تیرگی دندان اطراف شود | ممکن است به مرور رنگ بگیرد و لک شود |